‘Koffie is cultuur, vakmanschap en toekomst in één kopje’

De rij voor het boarden komt in beweging. Op naar Brazilië, het hart van onze koffieketen. Als liefhebber van espresso’s en fervent Nespresso-drinker ben ik benieuwd wat ik tijdens deze koffiereis ga ervaren. Zal er nog veel zijn dat mij verrast?

Na een lange vlucht en korte nacht landen we in São Paulo. Tijdens een pitstop naar Zuid-Minas Gerais, waar veel koffieplantages liggen, drink ik mijn eerste Braziliaanse espresso. De smaak is opvallend zacht. Onze bestemming: Fazenda Pedra Negra, van Isaura Resende. Hier begon grootvader zestig jaar geleden met één hectare aan koffieplanten. Dat zijn er nu maar liefst 2.400, verdeeld onder zijn kinderen. Die eerste nacht slapen we met uitzicht op de koffieplantages.

Na een vroeg ontbijt vertrekken we naar Fazenda Recanto, de boerderij van de zussen Paula en Mariana Paiva. Ik krijg een eerste glimp van de toekomst van koffie: regeneratieve landbouw, waarbij herstel en verbetering van bodemgezondheid en het hele ecosysteem essentieel zijn. Hier betekent dat: oog voor biodiversiteit, bijenkorven en creëren van natuurlijke schaduw. Daarnaast zijn eerlijke lonen en het creëren van een werkklimaat waar iedereen een kans krijgt, zoals ex-gedetineerden, cruciaal voor het voortzetten van de koffieboerderij. De zussen runnen de plantage met een diepgeworteld gevoel voor verantwoordelijkheid; voor het familiebedrijf én de mensen die er werken. Tussen de koffieplanten laten ze de natuur hun gang gaan, voor een natuurlijk evenwicht. “Regeneratieve landbouw is geen trend maar noodzaak”, stelt Paula.

Vandaag zijn we bij Fazenda do Lobo, waar Guilherme Foresti woont; net als Paula een vijfde generatie koffieboer. Omdat vorst, droogte en hagel steeds vaker voorkwamen, besloot hij te gaan experimenteren met regeneratieve landbouwtechnieken. We lopen over zijn testvelden. Arara-koffiebonen staan er zij aan zij met bananenplanten. Die helpen om water vast te houden en zorgen ook voor wat extra inkomsten. De energie van Guilherme raakt me. “Ik wil niet blijven hangen in de romantiek van het vroegere boerenleven”,  vertelt hij. “Ik wil vooruit, voor onze kinderen én voor de aarde.” Als symbolisch gebaar planten we samen een stek van een boom met rode bladeren. De zon brandt fel, ik begrijp nu waarom Guilherme zoveel nadruk legt op schaduw en vochtbehoud. Na een groepsfoto beklimmen we de uitkijktoren en genieten van het uitzicht en een tafel vol heerlijkheden. En koffie natuurlijk!

Koffieproductie stopt niet bij de boeren. Daarom gaan we naar Carmo Coffees, een trader die werkt met honderden boeren uit de regio. Hier worden de koffiebonen extra gereinigd, gesorteerd en samengesteld tot de green coffee blends die Nespresso gebruikt om de smaakprofielen te garanderen. Ik zie hoe de combinatie van technologie, kennis en zorg garandeert dat onze populaire espressoblend Arpeggio ook volgend jaar hetzelfde smaakt. Het is vakmanschap op industrieel niveau, met de ziel van ambacht. Bovendien heeft Carmo Coffees ook een grote sociale impact. Ze bieden sport- en taallessen aan steeds nieuwe groepen kinderen, werken samen met coöperaties voor recycling en armoedebestrijding en zorgen voor bijenkorven en herbebossing rond de plantages om de biodiversiteit te verbeteren. Prachtig!

Het is tijd om te gaan. Met pijn in mijn hart neem ik afscheid van de glooiende heuvels van Minas Gerais waar ik zo overweldigd ben door warmte. Niet alleen door de hoge temperaturen, maar vooral door de gastvrijheid van de mensen. En of ik nog verrast was deze reis? Absoluut! Ik weet nu pas écht wat er schuilgaat achter een kopje koffie: families, generaties, klimaatverandering, innovatie en bovenal: passie. 

In het vliegtuig laat ik de afgelopen dagen nogmaals de revue passeren. Ik heb geleerd dat duurzaamheid geen sticker is. Het is een systeem, een samenwerking tussen boer, trader, merk en consument. Ik ben er trots op dat ons Nespresso AAA Sustainable Quality™ Program daar een onmisbare schakel in is. En ik besef opeens: wat zijn er veel overeenkomsten tussen koffie en champagne! Beide vragen precisie, terroirkennis en blending om jaarlijks een constante smaak te creëren. Zoals de champagneboer zijn druiven koestert, doen koffieboeren dat met hun koffiebessen. Met net zoveel trots en toewijding. Vooralsnog wel met minder erkenning. Dat mag van mij echt gaan veranderen. Want koffie is niet zomaar een handelswaar. Het is cultuur, vakmanschap en toekomst in één kopje. Vanaf nu drink ik ieder kopje nog bewuster!