Toen Rinku uit de zuidelijke stad Bhora in Bangladesh voor het eerst ongesteld werd, vertelde haar moeder haar dat ze een ziekte had en thuis moest blijven. “Wanneer ik menstrueerde, mocht ik het huis niet uit en ging ik niet naar school. Voor mijn nichtjes en vriendinnen golden dezelfde regels.” Jaren later werd Rinku lid van de jongerenclub van Plan International. Daar ontdekte ze dat haar moeders houding voortkwam uit vooroordelen en misinformatie. Nu maakt Rinku het taboe op menstruatie bespreekbaar bij haar leeftijdsgenoten.
Over menstruatie gaan in Bangladesh verschillende mythes rond. Zo wordt er gedacht dat menstruerende meisjes en vrouwen onrein zijn en dat kleding met menstruatiebloed boze geesten aantrekt. Meisjes moeten hun menstruatie daarom verborgen houden, met name voor mannelijke familieleden, en mogen tijdens hun menstruatie het huis niet uit.
Kabita Bose van Plan International in Bangladesh: “Hevige schaamte, pesterijen en gebrek aan voorlichting over menstruatie leiden ertoe dat Bengaalse meisjes iedere maand een aantal dagen niet naar school gaan. Soms stoppen ze zelfs helemaal met school. Omdat menstruatie geen onderwerp van gesprek is, zien niet alle vaders maandverband als noodzakelijke uitgave. Noodgedwongen gebruiken meisjes daarom kranten, natte doeken of oude kleding. Omdat dit allesbehalve hygiënisch is, lopen zij risico op gevaarlijke infectieziekten.”
Vooroordelen en misvattingen leiden ertoe dat meisjes wereldwijd worstelen met stigma, pesterijen en discriminatie tijdens hun menstruatie. Ook in Nederland schaamde dertig procent van de meisjes zich voor haar eerste menstruatie en vindt één op de drie jongens dat menstruatie geheim gehouden moet worden, blijkt uit onderzoek van Plan International.
“Het stigma en de schaamte die gepaard gaan met menstruatie hebben impact op het zelfvertrouwen van meisjes," vervolgt Bose, “en beperken meisjes wereldwijd in hun vrijheid en ontwikkeling. Dit houdt ongelijkheid tussen vrouwen en mannen in stand.”
Als lid van Plan International’s jongerenclub gaat Rinku in gesprek met jongens en meisjes over menstruatie. Jongeren leren er meer over hun lichaam, rechten en zelfbeschikking. Ook worden ze uitgedaagd om zich uit te spreken tegen het menstruatietaboe dat de bewegingsvrijheid en kansen van meisjes beperkt. Rinku: “Ik vertel meisjes dat ze gewoon kunnen sporten, naar school mogen en familieleden kunnen bezoeken. Ik blijf me hiervoor inzetten, zodat de volgende generatie geen menstruatieschaamte meer kent.”
Naast het oprichten van gezondheidsclubs op school, geeft Plan International voorlichting en training in het maken van herbruikbaar maandverband. Ook lobbyt de organisatie om voorlichting over menstruatie standaard onderdeel van schoolcurricula te maken.
Op 28 mei is het Menstrual Hygiene Day. Lees meer over het werk van Plan International.