CSRD en technologie: van koudwatervrees naar strategische kans

Wie de csrd platslaat, ziet een rapportagerichtlijn. Standaarden, verplichte datapunten en vereiste duurzaamheidsdoelstellingen; voor veel bedrijven lijkt het een flinke opgave om aan de nieuwe Europese regels te voldoen. Mars en Meijer, die al jaren bedrijven ondersteunen bij digitale transformatietrajecten en de implementatie van de csrd, merken dat organisaties de EU-richtlijn soms ervaren als een dataverplichting in plaats van een strategische kans. Zonde, want de impact van csrd op de toekomstbestendigheid van organisaties én de samenleving is groot. “De csrd helpt je duurzaam te acteren, leidt tot transparantie en is een essentieel hulpmiddel in de noodzakelijke transformatie naar een duurzame economie”, aldus Meijer.

Naar een duurzame economie
Het rapporteren van financiële data is voor veel bedrijven bekend terrein. “Maar rapportage op materiële duurzaamheidsonderwerpen – van belang voor de transformatie naar een duurzame economie – is wel nieuw voor veel organisaties. Het gaat vaak om operationele data, zoals het gebruik van zorgwekkende stoffen of de totale hoeveelheid hergebruikt water. Data die soms nog niet in de onderneming zijn vastgelegd of nog niet geschikt zijn voor rapportage en consolidatie”, legt Meijer uit.

De impact van productie
Denk bijvoorbeeld aan een scheepsbouwer die staal koopt. Mars: “China is de grootste producent ter wereld, maar het is tot op heden lastig om aan te tonen wat de impact van deze productie is op vervuiling, arbeiders in de keten of klimaatverandering. De csrd vereist dat die informatie beschikbaar is en dat heeft grote consequenties, zowel voor de Nederlandse scheepsbouwer als de Chinese staalfabrikant.” Maar wat is precies het doel van de csrd? Dat bedrijven staal kopen dat bijvoorbeeld gefabriceerd wordt met een lagere CO₂-uitstoot en dat er in de keten goede arbeidsomstandigheden zijn. “Deze vereiste informatie zorgt voor meer transparantie, evenwichtige prijszetting, gewogen investeringsbeslissingen van financiële instellingen, eerlijker marktwerking en uiteindelijk tot andere keuzes bij consumenten”, aldus Mars.

Nieuwe data verzamelen
De csrd gaat dus onvermijdelijk hand in hand met het verzamelen en verwerken van grote hoeveelheden – nieuwe – data en heeft daarmee impact op de operatie van de gehele organisatie. Dat is bij bijna zestig procent van de bedrijven nu al het geval, blijkt uit PwC’s csrd studie. Neem bijvoorbeeld een multinational die veel samenwerkt met retailers in de meubelindustrie. Die wil zijn voetafdruk in de volledige keten verkleinen door de productie en het gebruik van zijn verpakkingsmateriaal te verduurzamen. “Een bedrijf dat te maken heeft met een of twee partijen kan die data wel verzamelen”, zegt Mars. “Maar met meer dan vijfhonderd partijen wordt dat een ander verhaal. Voldoen aan de csrd én tegelijkertijd als organisatie overleven in de veranderende wereld vergt dus herijkte doelen, een nieuwe strategie, slimme technologie en een doortastende data-infrastructuur.” 

Niet zo ingewikkeld
Toch stellen veel bedrijven de duurzaamheidsreis uit, en daarmee ook de keuzes rondom een nieuwe data-infrastructuur en technologische toepassingen. Die vereist immers een flinke investering in onzekere tijden. Mars en Meijer begrijpen de zorgen van bedrijven omtrent technologie en tooling. Toch meent Mars, die al bijna vijfentwintig jaar betrokken is bij digitale transformatietrajecten, dat het écht niet zo ingewikkeld hoeft te zijn. “Elke transformatie kent dezelfde route: we gaan van punt A naar B. Met kennis over het doel en de mogelijkheden om daar te komen, bewegen we flexibel en tegelijkertijd gecontroleerd van de huidige naar de gewenste situatie.”

Koudwatervrees bij bedrijven
Maar, de csrd-transformatie is op een aantal punten wel afwijkend van reguliere veranderprocessen. Mars: “Aan de ene kant zien we dat de Europese wetgeving en duurzaamheidsdoelstellingen van een bedrijf sterk aan verandering onderhevig zijn. Aan de andere kant constateren we dat de toepasbare technologie sterk in ontwikkeling is. Dat kan voor koudwatervrees zorgen bij bedrijven.” Mars en Meijer zien nu de eerste voorbeelden van organisaties die dit technologische pad tóch durven te bewandelen met hulp en advies van het PwC-duurzaamheidsteam. “Met de juiste begeleiding en het gefaseerd doorlopen van alle stappen wordt de csrd-implementatie behapbaar”, meent Meijer. “We doen een grondige dubbele materialiteitsanalyse om relevante thema’s te selecteren, brengen de data governance op orde én zetten een robuust dataverzamelingsproces op.”

Digitale landschap
Mars vervolgt: “Centraal staat hoe, wanneer en in welke volgorde het digitale landschap moet veranderen om de gestelde rapportage- en duurzaamheidsdoelstellingen te behalen.” Dit komt doorgaans neer op het aanpassen van digitale onderdelen, samenwerken met strategische partners, toevoegen van nieuwe tools en ontwikkelen van een flink aantal dataproducten. Volgens Mars worden bedrijven die aan de csrd-vereisten moeten voldoen nu overdonderd door softwarepartijen. “Grote spelers werken aan het uitbreiden van hun oplossingen. Daarnaast is er een snelgroeiend aantal nichespelers in opkomst. Wij vertellen klanten dat de csrd de hele bedrijfsvoering omvat en er nooit één tool of één technologiepartner is die alles kan. Het is essentieel om allereerst te leunen op je strategische partners en goed in kaart te brengen wat je als organisatie nodig hebt. Vandaaruit kijk je welke bestaande systemen geïntegreerd kunnen worden met nieuwe technologie om tot oplossingen te komen.”

Alle werelden komen samen
Het koppelen van systemen, kennis en afdelingen binnen de gehele organisatie; voor Meijer is dat uniek aan de csrd. “Alle werelden komen samen in deze verplichte en hoognodige duurzaamheidsreis. Technologie, accounting en reporting, assurance, belastingen, maar ook vakgebieden als biodiversiteit, klimaatverandering, energie en mensenrechten. Alle disciplines zijn nodig om gezamenlijk tot het juiste toekomstbestendige recept te komen.”