Het leven mag af en toe best wat kabbelen. Graag zelfs. Even een tandje minder, een paar dagen geen vliegende haast. Wie voelt die behoefte nou niet van tijd tot tijd? Gelukkig zijn er ook in Nederland nog genoeg plekken waar je echt kunt onthaasten. Neem Groningen. Een provincie met een eeuwenoud cultuurlandschap waar de tijd heeft stilgestaan. Hier stap je zo de stilte binnen. Je hoeft niet lang te zoeken, als je weet waar je moet kijken.
Bakens van stilte in het landschap
Ze zijn vaak niet eens zo hoog, maar zo boven op een wierde torenen ze overal bovenuit, de vele kerken van Groningen. Vrijwel altijd staan de deuren open - of je leent de sleutel bij de buren - en loop je gewoon naar binnen voor een moment stilte. Vaak zijn het alleen je eigen voetstappen die je hoort. Bijvoorbeeld in Niehove, niet zo heel ver van de stad Groningen. Het wierdendorp is in zijn geheel beschermd dorpsgezicht. Pak een koffie op het terras tegenover het kerkje en je waant je in een filmset, zo onveranderd is het hier.
Zo donker dat je alles ziet
Wat verder naar het noorden kun je stilte van de nacht ervaren. Ga mee op een nachtelijke excursie door het Dark Sky Park in het Lauwersmeergebied. Ver weg van kunstmatige lichtbronnen is het hier nog écht donker en zie je meer sterren dan waar ook in Nederland. Ben je een avonturier, dan is wadlopen bij nacht een must. Loop onder de volle maan over zandplaten, door de blubber en laagstaand water naar Schiermonnikoog. Je hoort niets dan de geluiden van de zeedieren en het water dat het zand beweegt.
'Richting zonsopkomst verandert de lucht continu – paars, rood, oranje, roze. Alsof je in een aquarel rondloopt.' – Staats Mooibroek, wadloper
Slow down
Aan de andere kant van de provincie bevindt zich het idyllische grensland van Zuidoost-Groningen, omgeven door een lieftallig trio riviertjes. Ooit was de rust daar ver te zoeken. Deze grond met z’n bastions is onze bakermat, de plek waar Nederland is ontstaan. De slag bij Heiligerlee luidde in 1568 de Tachtigjarige Oorlog in en het begin van de Republiek der Nederlanden. Inmiddels is de strijdlust in Westerwolde getemperd. Vandaag de dag is Westerwolde een van de zes Cittaslow-gemeenten van ons land, letterlijk vertaald “langzame stad”. Dit internationale keurmerk van het goede leven is een saluut aan leefbaarheid. In tijden waar alles snel moet, staat Cittaslow voor “plekken waar mensen nog nieuwsgierig zijn naar vroeger, gebieden met een ongerept landschap en met innemende ambachtslieden. Waar de langzame tred van de seizoenen nog herkend wordt”.
Alles op zijn tijd
In de regio transformeerden de ooit ondoordringbare moerassen tot oases van rust en ruimte met dromerige dorpjes, gestold in het moment. De bossen hier scharen zich tot de oudste van ons land. Neem de Kloosterbossen van Ter Apel (en mis het museum niet, in het indrukwekkende vijftiende-eeuwse klooster) die al rond het jaar 800 werden aangeplant. De Ter Apeler bossen zijn er voor iedereen; van een losloopgebied voor de hond, tot ruiterpaden en MTB-routes. Aan de oever van het riviertje Ruiten Aa vind je het Theater van de Natuur, een erepodium op een uitkijkheuvel. Op de vijftien traptreden naar de top lees je de gedichte zielenroerselen van evenveel prominenten, waaronder Jean Pierre Rawie, Rutger Kopland, Lévi Weemoedt en Jan Mulder.
Alles op z’n tijd in een streek waar je weer op adem raakt.
Tekst: Jolanda de Kruyf en Cecile Bol
Fotografie: Marcel Kerkhof, Stella Dekker