Zes regenseizoenen op rij is er in Somalië geen druppel regen gevallen. Het gebrek aan water is enorm en leidt tot een grote hongersnood, omdat vee sterft en de gewassen niet langer groeien. Maar voor meisjes en vrouwen is er elke maand nog een extra probleem. Want wat doe je als je ongesteld wordt en er geen water is om je te verschonen?
“Veel mensen realiseren zich niet hoe ernstig dat is”, vertelt de 26-jarige Mulki, die zich namens Plan International inzet voor meisjes en vrouwen in een vluchtelingenkamp in de westelijke regio Togdheer. De meeste gezinnen die hier opgevangen worden, moesten door droogte en dreigende honger hun thuis verlaten. “Maar de droogte heeft ook grote gevolgen voor hygiëne tijdens de menstruatie. Soms belanden meisjes en vrouwen hierdoor zelfs in het ziekenhuis.”
Want als meisjes en vrouwen zich tijdens hun menstruatie niet kunnen wassen, neemt onder andere het risico op urineweginfecties toe, vertelt Hafsa Abdullahi, programmamanager bij Plan International in Somalië. “Noodgedwongen gebruiken meisjes vuile lappen of oude kleding in plaats van schoon maandverband. Onbehandelde infecties kunnen niet alleen leiden tot nierfalen, maar ook zorgen voor complicaties tijdens een toekomstige zwangerschap. Haar kinderen kunnen zelfs bij de geboorte al besmet zijn met een infectie.”
Maar het blijft niet bij gezondheidsrisico’s alleen. Plan International vroeg menstruatie-experts van over de wereld naar de gevolgen van conflicten, instabiliteit en klimaatverandering voor het welzijn van meisjes tijdens hun menstruatie. Hieruit bleek dat meisjes en jonge vrouwen die leven in crisisgebieden eerder stoppen met school vanwege hun menstruatie. “Zij kampen vaker met een gebrek aan maandverband, schoon water of privacy. En dus blijven ze tijdens hun menstruatie thuis of stoppen ze zelfs helemaal met school.”
Ook het risico op seksuele uitbuiting en tienerzwangerschappen neemt volgens de experts toe. “In Somalië, waar de extreme droogte gepaard gaat met conflicten en gestegen voedselprijzen, wordt het elke dag lastiger om schoon water te vinden”, vertelt Abdullahi. “Steeds vaker hebben jonge vrouwen uit wanhoop seks in ruil voor maandverband of water. Zo kunnen zij ook een soa oplopen of ongewenst zwanger raken.”
Om te zorgen dat meisjes wereldwijd veilig kunnen menstrueren werkt Plan International in crisisgebieden aan schoon water en aan veilige toiletten in vluchtelingenkampen zodat meisjes en vrouwen zich kunnen verschonen. Bovendien werkt de organisatie met jonge vrouwen als Mulki, die wasbaar maandverband uitdelen en goede hygiëne tijdens de menstruatie bespreekbaar maken. Abdullahi: “Meisjes op de vlucht lopen al genoeg risico’s. Iets natuurlijks als je menstruatie mag niet ook nog een risico vormen.”