Net als in de rest van de wereld is Covid-19 ook de vluchtelingenkampen in Jordanië binnengeslopen. Alsof de vluchtelingen niet al genoeg voor hun kiezen hebben gekregen. Het is niet eens zozeer het virus zelf dat hen raakt, maar vooral de gevolgen ervan.
In maart, april en mei was Jordanië in volledige lockdown. Net als in Europa was het in de zomer ‘rustig’, maar sinds september is het land weer af en aan op slot. Soms een week, soms alleen in het weekend. En de geruchten gaan dat een nieuwe, volledige lockdown aanstaande is. Verspreid over de vier vluchtelingenkampen – twee grote, twee kleinere – wonen in totaal zo’n 120.000 mensen. Ook daar heeft het virus toegeslagen, zij het met mate. In totaal zijn tot nu toe meer dan 740 mensen ziek (of ziek geweest). Eén persoon is overleden. Hoewel elke overledene er een teveel is, vallen de aantallen mee, beaamt Jessica Chaix, field support specialist bij Unicef. ,,Zestig procent van de vluchtelingen in de kampen zijn kinderen onder de 18. Die kunnen natuurlijk wel ziek worden, maar zoals we weten, dragen ze weinig bij aan de verspreiding. Daar komt bij dat wij en de andere hulporganisaties veel energie hebben gestoken in het voorkomen van die verspreiding. Zo hebben we sinds het begin van de lockdown de hoeveelheid water per persoon opgehoogd – van 35 naar 50 liter – en leveren we ontsmettingsmiddelen aan elk huishouden. Ook hebben we instructies gegeven aan kwetsbare mensen, zodat ze weten hoe ze de kans op Covid-19 kunnen verkleinen.”
Verloren generatie
De directe gevolgen van het virus blijven vooralsnog beperkt, maar de indirecte gevolgen voelen de vluchtelingen des te meer. De regering heeft bepaald dat vluchtelingen het kamp niet meer mogen verlaten, om besmettingen tegen te gaan. Veel vluchtelingen zijn daardoor hun werk en bron van inkomsten kwijt. ,,We zien de financiële problemen onder vluchtelingen toenemen. Dat leidt weer tot andere problemen, zoals kinderarbeid en kindhuwelijken. Ook huiselijk geweld komt vaker voor. Na alle oorlogsellende hadden de meeste huishoudens juist net weer wat stabiliteit terug. Door Covid-19 zijn ze terug bij af.” In Nederland zijn de scholen ‘gewoon’ open, in Jordanië zijn, waren of gaan ze dicht. ,,De kinderen die tijdens de vlucht van huis een tijd geen onderwijs hadden gekregen, zaten net weer een beetje in een schoolritme. Nu de scholen dicht zijn, lopen ze grote leerachterstanden op. Online leren bestaat hier wel en Unicef geeft elk gezin een maandelijks data-account van 10 GB, maar met één smartphone voor een heel gezin kom je niet zo ver. Daarom wil Unicef tablets aanschaffen voor gezinnen. Daar is veel geld voor nodig, maar het is zo belangrijk dat we deze kinderen onderwijs bieden. Anders wordt het definitief een verloren generatie.”